Jobstudenten in de landbouw: toelichting bij het K.B.

 

Traditioneel zijn er in de zomermaanden meer jobstudenten aan het werk.  Graag geven we wat meer toelichting in de reglementering hierover.

 

• de minderjarigen tussen 15 en 18 jaar die niet meer onder de voltijdse leerplicht vallen;

• de studenten die met de werkgever een arbeidsovereenkomst hebben gesloten voor een tewerkstelling als student (ongeacht de leeftijd van de student);

• de personen die een opleiding genieten in een onderneming krachtens een leerovereenkomst (in de middenstandsopleiding of het industrieel leerlingenwezen - ongeacht de leeftijd);

• de leerlingen en studenten die een studierichting volgen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht.

 

De werkgever voert een analyse uit van risico's waaraan jongeren bij hun arbeid blootgesteld zijn, met het oog op het beoordelen van alle risico's voor de veiligheid, de lichamelijke en geestelijke gezondheid of de ontwikkeling.

Hierbij dient rekening te worden gehouden met het feit dat  jongeren vaak een ontoereikende aandacht hebben voor veiligheid en dat hun ontwikkeling soms nog niet is voltooid.

De risicoanalyse moet gebeuren voor het begin van de arbeid en jaarlijks worden hernieuwd. Een hernieuwing dient ook te gebeuren bij een wijziging van de werkpost.

Op grond hiervan worden preventiemaatregelen genomen om risico's te voorkomen, schade te voorkomen, schade te beperken.

Een van de mogelijke preventiemaatregelen betreft het verbod van bepaalde blootstellingen, werkzaamheden en werkposten zoals opgenomen in de bijlage bij het besluit.

Verboden is ook deze arbeid:

• welke jongeren objectief gezien (lichamelijk of psychisch) niet aankunnen;

• waardoor jongeren worden blootgesteld aan giftige of carcinogene stoffen;

• welke blootstelling inhoudt aan ioniserende straling;

• welke risicofactoren inhoudt voor ongevallen waarvan men vermoedt dat jongeren die niet beseffen of niet kunnen voorkomen;

• welke jongeren kunnen blootstellen aan extreme koude, hitte, lawaai, trillingen.

 

Wanneer het immers onontbeerlijk is voor hun beroepsopleiding dat jongeren een gevaarlijke activiteit uitoefenen of met gevaarlijke stoffen en preparaten omgaan of met een gevaarlijke machine rijden (echter niet voor student-werknemers), kunnen jongeren een dergelijke arbeid uitvoeren.

 

Bijkomende te vervullen voorwaarden hierbij zijn :

• de werkgever vergewist zich van effectiviteit van preventiemaatregelen en van de controle van de  preventiemaatregelen door de hiërarchische lijn;

• activiteiten gebeuren in aanwezigheid van een ervaren werknemer

 

Ook student-werknemers vanaf 18 jaar voorzover hun studierichting overeenstemt met de werkzaamheden waarvoor de verbodsbepaling geldt (bv. een student ingenieur die laswerk verricht), mogen een gevaarlijke activiteit uitoefenen of met gevaarlijke stoffen en preparaten omgaan of met een gevaarlijke machine rijden. Er mogen evenwel geen gemotoriseerde transportwerktuigen worden bestuurd. Uitzondering hierop vormen de niet-stapelende gemotoriseerde transportwerktuigen. Deze mogen onder welbepaalde voorwaarden immers wel door meerderjarige jobstudenten worden bestuurd:

• het gaat om een platform(hef)truck of palettruck;

• de werkgever neemt de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de jobstudenten voldoende zin voor verantwoordelijkheid hebben en zij een adequate opleiding hebben gekregen voor het veilig besturen van deze arbeidsmiddelen;

• er is een permanente actie vereist van de bedieningsorganen;

• de snelheid is beperkt tot 6 km/u (indien men er naast loopt) of 16 km/u (indien men meerijdt).

Gemotoriseerde transportwerktuigen met geringe hefhoogte met meelopende bestuurder waarvan de snelheid beperkt is tot 6 km/u mogen eveneens bediend worden door minderjarige studenten-werknemers vanaf 16 jaar.

Het voorafgaand advies van de preventieadviseur is vereist evenals het voorafgaand advies van het CPB.

 

Een andere preventiemaatregel betreft het nemen van de nodige maatregelen voor onthaal en begeleiding:

Deze maatregel moet voor de tewerkstelling gebeuren, na advies van de PA die de leiding heeft over de interne dienst en na advies comité

Doel van deze maatregel is het bevorderen van de aanpassing en integratie van jongeren in werkomgeving en ervoor zorgen dat ze in staat zijn werk naar behoren uit te oefenen.

Deze maatregelen zijn erg belangrijk, aangezien onvoldoende toezicht één van de redenen is voor het hoge percentage arbeidsongevallen van werknemers tussen 18 en 24 j. (= helft hoger dan andere categorieën werknemers).

Zo kan er een peter of meter worden aangeduid om de jongere op de werkvloer te begeleiden.

De persoon die wordt aangeduid moet zelf ook een goede training krijgen op gebied van risico's. Bovendien moet hij/zij op de hoogte zijn van werkzaamheden die verplicht onder toezicht moeten gebeuren.

Er moet door de werkgever voldoende tijd worden toegekend aan deze persoon om deze taak naar behoren te volbrengen en hij/zij moet het nodige gezag daartoe hebben.

Het is tevens belangrijk dat de peter of meter de jongere aanmoedigt tot participatie, tot het stellen van vragen over de risico's op het werk, tot het bespreken en melden van eventuele gevaren die ze zien.

 

De jongere kan onderworpen worden aan twee types van onderzoeken:

• passend gezondheidstoezicht overeenkomstig het koninklijk besluit van 28 mei 2003 betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers. Het betreft hier het uitoefenen van een veiligheidsfunctie, een functie met verhoogde waakzaamheid, een activiteit met welbepaald risico en een activiteit verbonden aan voedingswaren;

• specifiek gezondheidstoezicht dat bestaat uit een voorafgaande en een periodieke gezondheidsbeoordeling voor de jongeren die minderjarig zijn, nachtarbeid (tussen 20u. en 6u) verrichten of die arbeid verrichten die normalerwijze verboden is (maar hier toegestaan omdat het noodzakelijk is voor de beroepsopleiding).

Leerlingen en studenten die een studierichting volgen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht, zijn niet onderworpen aan het gezondheidstoezicht tot wanneer hierover een koninklijk besluit zal zijn genomen. Artikel 28 ARAB, evenals artikel 45, tweede lid van het KB van 28 mei 2003 betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers sluit deze praktijkstudenten immers uit van de toepassing van het passend gezondheidstoezicht.

Deze uitsluiting is het gevolg van het feit dat de bevoegdheden van de federale overheid inzake arbeidsgeneeskunde hier de bevoegdheden van de gemeenschappen inzake onderwijs raken. Het vaststellen van een regeling op dit vlak vereist noodzakelijkerwijze overleg met de gemeenschappen.